សំណួរដកស្រង់ពីសិក្ខាសាលាស្តីពីការអនុវត្តក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌកាលពីថ្ងៃ ទី២៧ ខែ សីហា ឆ្នាំ ២០០៩ នៅសណ្ឋាគារ ណាហ្គាវើល
១.
នៅពេលដែលមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យប្រព្រឹត្តបទ
ល្មើសដែលកម្រិតនៃការផ្តន្ទាទោសតិចជាង១ឆ្នាំ
ដូចជាបទល្មើសប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនបទល្មើសទាក់ទិននឹងល្បែងស៊ីសង
ជាដើម
តំណាងអយ្យការបានប្រើប្រាស់នីតិវិធីបង្ហាញខ្លួនភ្លាមតាមមាត្រា៤៧
និង មាត្រា០៤ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ
ដោយបញ្ជូនសំណុំរឿងនិងជនសង្ស័យមកតុលាការដើម្បីធ្វើការជំនុំ
ជម្រះ និងចេញសាលក្រមផ្តន្ទាទោសភ្លាម។ ប៉ុន្តែ តាមមាត្រា៤៧
នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ នីតិវិធីនេះ
អាចប្រើប្រាស់បានក្នុងករណីបទល្មើសត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធ
ធានាគារយ៉ាងតិច ១ឆ្នាំ និងយ៉ាងច្រើន ៥ឆ្នាំ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត
ទោះបីជាចៅក្រមសម្រេចសេចក្តីភ្លាម
ក៏ការផ្តន្ទាទោសតិចជាងមួយឆ្នាំ
ហើយតុលាការពុំចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យឃុំខ្លួនជនជាប់ចោទ
ដែលមានវត្តមាននាពេលសវនាការតាមមាត្រា ៣៥៣
នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌដែរ។ ក្នុងករណីបែបនេះ តើអយ្យការ
និងតុលាការ គួរចាត់ការយ៉ាងដូចម្តេចចំពោះជនជាប់ចោទ
(ឃុំខ្លួនបានឬទេ?) ឬក៏ត្រួវដោះលែងជនសង្ស័យ ឬជនជាប់ចោទ
ឲ្យត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ?
០២- នៅពេលដែលជនល្មើសជាអញ្ញាតជន ចៅក្រមស៊ើបសួរ ត្រូវចេញដីការលើកលែងចោទប្រកាន់តាមមាត្រា ២៤៧ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងសំណុំរឿងខ្លះ នៅមានសេសសល់វត្ថុតាងនៃបទល្មើសដែលតុលាការត្រូវសម្រេច។ តាមនីតិវិធីដែលបានអនុវត្តមុនពេលក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌចូលជា ធរមាន តុលាការត្រូវចេញសាលក្រមដើម្បីសម្រេចពីវត្ថុតាង។ តាមក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌថ្មីតើតុលាការចាំបាច់ត្រូវចេញសាល ក្រមសម្រេចពីវត្ថុតាងដែរឬទេ បើអញ្ញាតជនត្រូវបានលើកលែងសម្រេចរឹបអូសវត្ថុតាងនៅក្នុងដីការ សម្រេច តើការចាត់ចែងវត្ថុតាង(លក់ឡាយឡុង) អាចធ្វើទៅបានដែរឬទេ ក្នុងករណីអញ្ញាតជន? ចំពោះប្រភេទនៃបទល្មើសខ្លះដូចជា បទល្មើសព្រៃឈើ បទល្មើសនេសាទ ពេលខ្លះសមត្ថកិច្ចចាប់បានវត្ថុតាងប្រព្រឹត្តបទល្មើស តែពុំអាចរកឃើញជនប្រព្រឹត្តបទល្មើសឡើយ។ តាមការអនុវត្តដែលបានធ្វើកន្លងមក តំណាងអយ្យការ បានធ្វើការបញ្ចូនរឿងមកជំនុំជម្រះផ្ទាល់ ដើម្បីចៅក្រមសម្រេចរឹបអូសវត្ថុតាងតាមសាលក្រម។ តើតាមក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌថ្មី អយ្យការនិងតុលាការ អាចធ្វើចំណាត់ការបែបនេះបានដែរឬទេ? បើពុំអាចធ្វើបាន តើត្រូវធ្វើតាមនីតិវិធីបែបណា?
០៣- ចំពោះបទល្មើសមជ្ឈឹម ជនត្រូវចោទបានផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅ តើចៅក្រមស៊ើបសួរ ចាំបាច់ត្រូវតែចេញដីការបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួនជនត្រូវចោទឬទេ មុនពេលបញ្ចប់នីតិវិធីស៊ើបសួរ ប្រសិនបើពុំមានភស្តុតាងណាមួយបញ្ជាក់ពីការគេចវេស ឬរឹងរូសរបស់ជនត្រូវចោទនោះ?
០៤- ក្នុងករណីខ្លះក្រោយពីការស៊ើបសួរចប់សព្វគ្រប់ ចៅក្រមស៊ើបសួរយល់ឃើញថាពុំមានភស្តុតាងដាក់បន្ទុកលើជនត្រូវចោទ ពីបទល្មើស (មជ្ឈឹមឬឧក្រិដ្ឋ) ដែលចោទប្រកាន់ដោយតំណាងអយ្យការទេហើយជនត្រូវចោទ ពុំបានចូលបង្ហាញខ្លួននៅចំពោះមុខចៅក្រមស៊ើបសួរ ដោយមូលហេតុផ្លាស់ទីលំនៅ(ពុំមានភស្តុតាងបញ្ជាក់ពីការគេចខ្លួន )។ ប៉ុន្តែយោងតាមមាត្រា ២៤៦ និងមាត្រា ២៤៧ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌថ្មី នាំឲ្យមានការបកស្រាយថា ចៅក្រមស៊ើបសួរអាចចេញដីការលើកលែងចោទ ប្រកាន់តាមមាត្រា ២៤៧ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌបាន លុះត្រាតែបានបញ្ជូនសំណុំរឿងឲ្យព្រះរាជអាជ្ញាពិនិត្យ និងធ្វើដីកាសន្និដ្ឋានស្ថាពរតាមមាត្រា ២៤៦សិន ទើបបាន។ ក្នុងករណីនេះ នៅពេលដែល ចៅក្រមស៊ើបសួរបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅព្រះរាជអាជ្ញាពិនិត្យ ប៉ុន្តែចៅក្រមស៊ើបសួរយល់ឃើញថាពុំមានភស្តុតាងដាក់បន្ទុកលើជន ត្រូវចោទ ជាហេតុធ្វើឲ្យការចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួនពុំមានលក្ខណៈសម ហេតុផល ។ ក្នុងករណីខាងលើ តើចៅក្រមស៊ើបសួរ ត្រូវតែចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួនជនជាប់ចោទឬយ៉ាងណា?
០៥- ប្រសិនបើចៅក្រមស៊ើបសួរ បានបញ្ជូនជនជាប់ចោទទៅជំនុំជំរះ ដោយពុំមានសាវតាជាតិគ្រប់គ្រាន់ ហើយចៅក្រមជំនុំជំរះ បានចេញសាលក្រមរបៀប ចាត់ឲ្យចៅក្រមស៊ើបសួរស្វែងរកសាវតាជាតិតែចៅក្រមស៊ើបសួរពុំ អាចរកឃើញ តើចៅក្រមស៊ើបសួរត្រូវធ្វើដូចម្តេច? តើចៅក្រមស៊ើបសួរ អាចចេញដីកាលើកលែងចោទប្រកាន់បានដែរឬទេ?
០៦-តើសាលក្រមរបៀបណា ដែលអយ្យការអាចប្តឹងឧទ្ធរណ៍បានផ្អែកតាមមាត្រា ៣៨៥ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ?
០៧- ក្នុងនីតិវិធីបង្ហាញខ្លួនភ្លាម តើសាលក្រមត្រូវធ្វើដូចម្តេច និងសរសេរបែបណា ក្នុងករណីសំណុំរឿងនេះសាំញ៉ាំ?
០៨-អំពី នីតិវិធីក្នុងការអនុវត្តសាលក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ទាក់ទងនឹងសំណង និងជំងឺចិត្តរបស់ដើមបណ្តឹង រដ្ឋប្បវេណី ដែលប្តឹងសុំរឹបអូស អចលនទ្រព្យរបស់ទណ្ឌិតដើម្បីលក់ឡាយឡុង តើជាសមត្ថកិច្ចរបស់ព្រះរាជ្ញា ឬតុលាការអនុវត្ត? សូមពន្យល់នឹងបកស្រាយ អំពីការអនុវត្តលើមាត្រា ៥៣៣ នៃក្រមស្តីពីនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ។
០៩- ទណ្ឌិតម្នាក់ ត្រូវផ្តន្ទាទោសតាមសាលក្រមស្ថាពរពីរ ដោយគិតពីថ្ងៃឃុំខ្លួនដូចគ្នា តើមន្ទីរពន្ធនាគារ ត្រូវអនុវត្តទោសយ៉ាងដូចម្តេច?
១០-ករណីតុលាការផ្តន្ទាទោស ដាក់ទណ្ឌកម្មលើសពី១ឆ្នាំ តុលាការអាចបង្គាប់ឲ្យឃុំខ្លួនភ្លាម(ចំពោះជនជាប់ចោទដែលមាន វត្តមានក្នុងពេលសវនាការ) តើសាលក្រមត្រូវសរសេរបែបណា? ដីកាបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួនមានទម្រង់បែបណា? តើអំណាចពិសេសតាមមាត្រា ៣៥៣ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ ត្រូវប្រើនូវពេលណាខ្លះ?
១១-តើដីការចាប់ខ្លួនដែលចេញដោយ ចៅក្រមស៊ើបសួរ នៅមានសុពលភាពដែរឬទេក្នុងករណីសំណុំរឿងត្រូវបានបញ្ជូនទៅជំនុំ ជំរះរួចហើយ?
១២-ក្នុងមាត្រា ២០៧ ដីកាសម្រចមិនឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ន
១៤- តាមមាត្រា ១០ បានចែងថា អាជ្ញាយុកាលនៃបទល្មើស៖
- ១៥ ឆ្នាំ ចំពោះបទឧក្រិដ្ឋ
- ០៥ ឆ្នាំ ចំពោះបទមជ្ឈិម
- ០១ ឆ្នាំ ចំពោះបទលហុ
ក្នុង មាត្រា ១១ បានកំណត់អំពីការផ្តាច់អាជ្ញាយុកាល ។ តាមអត្ថន័យនៃមាត្រានេះ ខ្ញុំបានឧបមាថា បើសំណុំរឿងក្តីព្រហ្មទណ្ឌមួយ ព្រះរាជអាជ្ញា ចៅក្រមស៊ើបសួរ មិនបានចាត់ការបានទាន់ពេលវេលា ឬគាត់ភ្លេចចាត់ការ បណ្តាលឲ្យលើសការកំណត់ដូចមានក្នុងមាត្រា ១០។
តើការមិនបានចាត់ការសំណុំរឿង គេគិតផ្តាច់អាជ្ញាយុកាលដែរឬទេ?
១៥-មាត្រា ២៤៧ ៖ ដីកាដំណោះស្រាយ
ក្នុង រយៈពេលស៊ើប មេធាវីជនត្រូវចោទបានសុំលើកលែងចោទប្រកាន់កូនក្តីរបស់ខ្លួន មុនពេលបិទការស៊ើបសួរ តើចៅក្រមស៊ើបសួរអាចចេញដីកាលើកលែងចោទប្រកាន់(គ្មានបទល្មើស) មុនពេលបិទការស៊ើបសួរបានដែរឬទេ?
ឧបមាថា ចៅក្រមស៊ើបសួរមិនធ្វើតាមការស្នើសុំរបស់មេធាវី តើចៅក្រមត្រូវជូនដំណឹងទៅមេធាវីដែរឬទេ?
១៦-មាត្រា ១៦១ ៖ ការប្រគល់វត្ថុដែលចាប់យក ឲ្យទៅម្ចាស់ដើមវិញដោយចៅក្រមស៊ើបសួរ
ឧបមាថា ៖ ជនត្រូវចោទបានស្លាប់នៅក្នុងដំណាក់កាលចៅក្រមស៊ើបសួរឬចៅក្រម ជំនុំជំរះ។ តើខាងព្រះរាជ្ញាឬខាងចៅក្រម ដែលជាអ្នកចេញដីការំលត់បណ្តឹងអាជ្ញា?
១៨- មាត្រា១៨៦ ៖ ដីកាបង្គាប់ឲ្យចូល
តើចៅក្រមស៊ើប ត្រូវចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យចូលខ្លួន ប៉ុន្មានដង បើក្នុងករណីជនត្រូវចោទរឹងរូសពុំព្រមចូលខ្លួន?
១៩- មាត្រា ១៨៦-១៩០-១៩៦
ករណី ជនត្រូវចោទបានផ្លាស់ទីលំនៅ មិនដឹងទៅទីកន្លែងណា ឬគេចខ្លួន តើចៅក្រមស៊ើបសួរអាចចេញដីកាចាប់ខ្លួនដោយអនុលោមតាមមាត្រា ១៩៦ បានដែរឬទេ ដោយមិនចាំបាច់ចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យចូលខ្លួន ឬនាំខ្លួន?
២០- ក្នុងករណីចៅក្រមជំនុំជំរះពិនិត្យឃើញថា សំណុំរឿងដែលចៅក្រមស៊ើបសួរបញ្ជូនមកខ្លួនមានលក្ខណៈមិនទាន់ពេញ លេញ ឬមូល តើចៅក្រមជំនុំជំរះត្រូវបង្វិលសំណុំរឿងនេះទៅចៅក្រមស៊ើបសួរឬ ទៅព្រះរាជអាជ្ញា ឬទៅនគរបាលយុត្តិធម៌?
២១- មាត្រា ១៤៣ សិទ្ធិរបស់ជនត្រូវចោទពឹងពាក់មេធាវី ចុះបើក្រុមគ្រួសារពឹងពាក់មេធាវីជំនួសជនត្រូវចោទ តើចៅក្រមស៊ើបសួរ អាចទទួលយកត្រឹមត្រូវតាមនីតិវិធីដែរ ឬទេ? (មាត្រា ៩៨-១៤៩-២៤៥-៣០១ តម្រូវឲ្យជនត្រូវចោទផ្ទាល់ពឹងពាក់មេធាវីទើបមានសុពលភាព) ។
២២- ថិរវេលានៃការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នក្នុងបទមជ្ឈឹម (មាត្រា២០៩)
- ការឃុំខ្លួនមិនលើសពី ៤ខែ
- ពន្យារពេលមិនឲ្យលើសពី ២ខែ
ចូរពន្យល់ចំណុចដែលថាមិនត្រូវឃុំខ្លួនលើសពីពាក់កណ្តាលនៃអប្បបរមានៃទោស ?
២៣- មាត្រា ២៤៧-២
ឧបមាថា មានករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដោយ ក បានបើករថយន្តបុក ខ ឲ្យមានរបួសធ្ងន់ធ្ងរហើយបានរត់គេចខ្លួនដោយគ្មានសាវតាជាតិ ។ ព្រះរាជអាជ្ញាក៏ដូចជាចៅក្រមស៊ើបសួរបានចេញដីកាដំណោះស្រាយលើក លែងចោទប្រកាន់លើឈ្មោះ ក ដោយយោងតាមមាត្រា ២៤៧-កថាខណ្ឌទី២។ដោយ ឡែករថយន្តរបស់ ក ដែលបន្សល់ទុកនោះ តើត្រូវសម្រេចយ៉ាងដូចមេ្តច? ដើម្បីឲ្យជនរងគ្រោះ អាចទទួលបានសំណង?
២៤ មាត្រា ១៨៦៖ ប្រសិនបើចៅក្រមស៊ើបសួរ ចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យជនត្រូវចោទ ចូលខ្លួនតាមការកំណត់ ហើយមេធាវីជនត្រូវចោទចេះតែសុំពន្យាពេល ដោយគ្មានមូលហេតុ តើចៅក្រមអាចចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យនាំខ្លូនបានដែររីទេ?
២៥ មាត្រា ២១២ ៖ សេចក្តីសម្រេចទាក់ទងនិងអនីតិជនមានអាយុតិចជាង ១៤ឆ្នាំ បានចែងថាអនីតិជន អាយុតិចជាង ១៤ឆ្នាំ មិនអាចត្រូវឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នទេ ចៅក្រមស៊ើបសួរអាចសម្រេច ប្រគល់អនីតិជននេះឲ្យឪពុកម្តាយ អាណាព្យាបាល ឬ មជ្ឈមណ្ឌលអប់រំថែរក្សា។
ក្នុងករណីមន្ត្រីនរគបាលយុត្តិធម៌ នាំខ្លួនជនត្រូវចោទមកដល់ដំណាក់កាលអយ្យការ តើព្រះរាជអជ្ញាមានសិទ្ធិដោះលែងជនត្រូវចោទ ដោយមិនឆ្លងកាត់ចៅក្រមស៊ើបសួរបានដែរឬទេ?
២៦ ក្រៅពីករណីបន្ទាន់ចំាបាច់ តើចៅក្រមស៊ើបសួរមានសិទ្ធិសុំឲ្យដោះលែងជនត្រូវចោទ ឲ្យនៅក្រៅ ឃុំដែរឬទេ? ក្នុងករណីណាខ្លះ? សូមផ្តល់ជាឧទាហរណ៍។
ក្នុង ករណីខាងក្រោយនេះ បើព្រះរាជអជ្ញាមិនយល់ព្រមតាមសំណើររបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរ តើចៅក្រមស៊ើបសួរសម្រេចយ៉ាងដូចម្តេច? មាត្រា ២១៥
២៧ មាត្រា ២១៦៖ នៅពេលដែលព្រះរាជអាជ្ញាសុំទៅចៅក្រមស៊ើបសួរ ឲ្យដោះលែងជនត្រូវចោទឲ្យ នៅក្រៅឃុំ ហើយចៅក្រមស៊ើបសួរ មិនបានសម្រេចក្នុងរយៈពេល ៥ ថ្ងៃ ពេលនោះព្រះរាជអាជ្ញាក៏ បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅសភាស៊ើបសួរតើសភាស៊ើបសួរដែលមានសិទ្ធិ សម្រេចលើពាក្យសុំនោះ ត្រូវការយកសំណុំរឿងទៅពិនិត្យដែរឬទេ?
២៨ បណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ឧប្បត្តិហេតុ ជាបណ្តឹងប្រភេទណា?
២៩ ក្នុងករណីណា អគ្គព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាឧទ្ធរណ៍ អាចប្តឹងទៅអ្នកណា? មាត្រា ២៦៦
៣០ ក្នុងករណីណា របស់ដែលត្រូវចាប់បាន ត្រូវផ្តល់ទៅឲ្យម្ចាស់ដើមវិញ? មាត្រា ១៦១ តើរបស់នោះអ្នកណាជាអ្នកចាប់? មន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ ឬចៅក្រមស៊ើបសូរ?
៣១ បើចៅក្រមស៊ើបសួរ ឃុំខ្លួនជនជាប់ចោទដោយមិនទាន់ផុតរយៈពេលឃុំខ្លួនទេ ហើយក្រោយពេលស៊ើបសួរចប់សព្វគ្រប់(បិទការស៊ើបសួរ)ហើយ ក៏បានបញ្ជូនរឿងទៅជម្រះក្នុងដំណាក់កាលនេះ ដោយចៅក្រមជំនុំជំម្រះមានការយឺតយូរបណ្តាលឲ្យហួសពេលឃុំ។ តើអ្នកណាទទូលខុសត្រូវ? តើត្រូវធ្វើដូចម្តេច?
៣២ ក្នុងករណីចៅក្រមស៊ើបសូរឃុំខ្លូនត្រូវចោទលើសកាលកំណត់។ តើចៅក្រមស៊ើបសូររូបនោះទទួលខុសត្រូវយ៉ាងដូចមេ្តច?
៣៣ ក្នុងសាលក្រមចំនុចសំអាងហេតុ បើមានមាត្រាជាច្រើនក៏ដូចជាអនុក្រិត្យ ហើយសុទ្ធតែអាចយក មកសំអាងបាន តើយើងគប្បីយកទាំងអស់ ឬ ជ្រើសយកមាត្រាណាមួយដែលសំខាន់បំផុតមកសំអាងបានហើយ។
៣៤ ក បានលបលួចមើល ខ កំពុងងូតទឹក។ ខ ចង់ប្តឹង តើជាបទល្មើលអ្វី?
៣៥ តើក្នុងរឿងក្តីព្រហ្មទណ្ឌ ចៅក្រមកាន់រឿងព្រហ្មទណ្ឌនោះ មានសិទ្ធិចេញដីការក្សាការពារបានទេ?
៣៦ ក្នុងរឿងព្រហ្មទណ្ឌ តើមានបណ្តឹងទប់ស្កាត់អំពើល្មើសជាមុនបានទេ? ឧទាហរណ៍ ក បានទទួលដំណឹងពីការគំរាមវាយប្រហារមួយជាដើម។
៣៧ ចូរបកស្រាយជំរះផ្ទាល់និងជំរះភ្លាម ព្រោះក្នុងមាត្រាច្បាប់នីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌមានចែងអំពីលក្ខខណ្ឌ ជម្រះភ្លាម តែមិនច្បាស់លាស់ក្នុងមាត្រាអំពីជម្រះផ្ទាល់។
៣៨ អង្គហេតុ៖ ក បានខ្លួនប្រាណ ខ ដោយខ្លាច ខ ប្តឹង ក ក៏បានរៀបការជាមួយ ខ ។ មួយរយៈក្រោយ ខ បានគេចខ្ឡួនបាត់ទៅ។ តើជាបទល្មើសឆបោកបានទេ?
៣៩ តើនីតិវិធីនៃការលើកលែងចោទនៅពេលគ្មានសាវតាជាតិ ត្រូវធ្វើដូចម្តេច? ចំពោះអញ្ញាតិ្តជន ក្នុងបទល្មើលព្រៃឈើ និង បទល្មើសមិនមែនព្រៃឈើអំពីវត្ថុតាង។
៤០ សំណុំរឿងបានបញ្ជូនទៅជំនុំជំរះដល់ដៃចៅក្រមជំនុំជំរះរូចហើយ ហើយខណៈនោះគេចាប់បានជនជាប់ចោទ តាមដីការចាប់ខ្លួនរបស់ចៅក្រមស៊ើបសូរ តើចៅក្រមជំនុំជំរៈត្រូវធ្វើដូចម្តេច? សូមលើកមានមាត្រាចំៗ តែម្តង កុំលើកមាត្រាប្រហាក់ប្រហែលមកបកស្រាយ។
៤១ នៅពេលចៅក្រមស៊ើបសួរ ដាក់ជន ផ្សេងទៀតឲ្យនៅក្រោមការពិនិត្យដែលគ្មានចង្អុលឈ្មោះនៅ ក្នុង RI របស់តំណាងអយ្យការ(មាត្រា ១២៦) តើត្រូវធ្វើដូចម្តេចជាមួយស្ថាប័នអយ្យកា។
៤២ ករណីចៅក្រមស៊ើបសួរ ចង់កែប្រែបទល្មើស នៅពេលខ្លួនកំពុងស៊ើបសូរ តើត្រូវធ្វើដូចមេ្តច ជាមួយស្ថាប័នអយ្យការ។
៤៣ តើដីកាបញ្ជូនឲ្យឆ្លើយរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌អាចប្រើក្នុងកំរិតណា ខ្លះ? កំរិតឲ្យព្រះរាជអាជ្ញាឆ្លើយ ឬក៏ជូនព័ត៌មាន ឬជូនដំណឹង សូមបែងចែកឲ្យបានច្បាស់លាស់ព្រោះអត្តន័យនៃដីកានេះមិនអាចបក ស្រាយឬប្រើប្រាស់បានគ្រប់មុខនោះទេ។ ពេលខ្លះចៅក្រមស៊ើបសួរជូនឲ្យព្រះរាជអាជ្ញាផ្តល់យោបល់ មិនមែនជូនព័ត៌មានទេ ហើយពេលខ្លះគ្រាន់តែជូនព័ត៌មាន មិនចំាបាច់ផ្តល់យោបល់របស់អយ្យការទេ។
៤៤ នៅពេលសវនាការ ស្រាប់តែលេចចេញនូវសាវតាជាតិលើជនដែលចៅក្រមលើកលែង តើតំណាងអយ្យការធ្វើការចោទប្រកាន់ភ្លាម ឬត្រូវធ្វើដូចម្តេច?
៤៥ នៅពេលស៊ើបសួរ ជាធម្មតាមានបណ្តឹងពី គឺបណ្តឹងអាជ្ញា និង បណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី តើជនរងគ្រោះ ឬ ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី មានសិទ្ធិសុំចៅក្រមស៊ើបសូរ ហាមឃាត់ទ្រព្យសម្បត្តិជនត្រូវចោទឬទេ? បើ មានតើចៅក្រមស៊ើបសូរចេញដីកាអ្វី? ដីការសម្រេច ឬ ដីការក្សាការពារ?
៤៦ តើដីកាដំណោះស្រាយបញ្ចប់ដីកាអី្វខ្លះរបស់ចៅក្រម ស៊ើបសូរ? ប៉ុន្តែក្នុងច្បាប់បញ្ចប់ដីកាតែពីរទេ គឺដីកាឃុំ និង ដីកាដាក់ឲ្យស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ រីឯដីកាចាប់ខ្លូនពុំមានចែងថាបញ្ចប់ទេ? តែបើសិនវាចប់ដែរ ចុះដីកាផ្សេងៗ ទៀតយ៉ាងដូចម្តេចដែរ ដូចជាដីកាស្រាវជ្រាវសាវតាជាតិ ឬដីកាកោះ?
៤៧ នៅពេលជំនុំជំរះរឿងមជ្ឈឹម ចៅក្រមទោល តើចៅក្រមជំនុំជំរះចង់ប្តូរបទចោទពីមជ្ឈឹមទៅមជ្ឈឹម តើយោងមាត្រាណា? តើបទឧក្រិដ្ឋទៅឧក្រិដ្ឋ តើយោងមាត្រាណា? ឧទាហរណ៍បទឆបោក ទៅរំលោភ លើសេចក្តីទុកចិត្ត។
៤៨ សូមពន្យល់អំពីវិធីសាស្រ្តក្នុងការសរសេរសាលក្រម។ តើធ្វើយ៉ាងណាទើបអាចសរសេរសំអាង ហេតុបានល្អ? តើត្រូវសរសេរយ៉ាងណាដើម្បីកុំឲ្យសំអាងហេតុ និង សេចក្តីសម្រេចមានលក្ខណៈផ្ទុយគ្នា?
៤៩ តើដីកាចាប់ខ្លួនមានអានុភាពដល់ពេលណា?
ក្នុង ករណីដែលមានការចាប់ខ្លួន បាននៅពេលដែលចៅក្រមស៊ើបសួរបានបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅ ជំនុះជំរះហើយ តើករណីនេះត្រូវធ្វើយ៉ាងណា? បើចៅក្រមជំនុំជំរះ ឬក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជំរះ អាចសម្រេចបាន តើត្រូវសរសេរយ៉ាងណាដើម្បីកុំឲ្យសំអាងហេតុ និង សេចក្តីសម្រេចមានលក្ខណៈផ្ទុយគ្នា?
៥០ តើដើម្បីបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីមានសិទ្ធិប្តឹងឧទ្ធរណ៍លើករណីអ្វីខ្លះ? ចុះបើសាលក្រមសម្រេចឲ្យជនជាប់ចោទរូចផុតពីបទចោទប្រកាន់ តើដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីមានសិទ្ធិប្តឹងឧទ្ធរណ៍ឬទេ លើការសម្រេចឲ្យរួចផុតនេះ?
៥១ ក្នុងករណីដែលចៅក្រមស៊ើបសួរ សម្រេចចេញដីកាសម្រេចលើកលែងការចោទដោយគ្មាន សាវតាជាតិ។ តើវត្តុតាងដែលត្រូវសម្រេចរឹបអូស ត្រូវបញ្ចូនទៅជំរះឲ្យទៅចៅក្រមជំនុំជំរះសម្រេច ឬ ចៅក្រមស៊ើបសួរសម្រេច បើចៅក្រមស៊ើបសូរសម្រេច តើអ្នកណាជាអ្នកសម្រេច?
៥២ ចូរពន្យល់ឲ្យបានច្បាស់លាស់អីពីរយៈពេលនៃការឃុំខ្លួនក្នុងបទមជ្ឈឹម?
៥៣ ក្នុងករណីដែលចេញសាលក្រមលើជនជាប់ចោទមានអាយុក្រោម ១៤ ឆ្នាំ តើត្រូវសរសេរសំអាងហេតុ និង សេចក្តីសម្រេចយ៉ាងដូចម្តេច?
៥៤ សូមជួយបកស្រាយបញ្ចាក់មាត្រា ៨ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ ស្តីពីមូលហេតុផ្សេងៗទៀតនៃការរំលត់បណ្តឹងអាជ្ញា។
៥៥ ក្នុងករណីទណ្ឌិតបាត់បង់សិត(ឆ្កួត) ឬ ស្លាប់មួយចំហៀងខ្លួន(ពេលធ្វើចលនាត្រូវមានជំនួយពីមនុស្ស ផ្សេងៗ) តើត្រូវចាត់ការយ៉ាងណា?
៥៦ សូមបញ្ចាក់អំពីសមត្ថកិច្ចរបស់តុលាការយោធាឲ្យបានច្បាស់លាស់?
៥៧ តើការស៊ើបអង្កេតបឋមចំពោះបទល្មើសមិនជាក់ស្តែងមានរយៈពេលប៉ុន្មាន?
៥៨ ចំពោះករណីឃុំខ្លួនជនជាប់ចោទលើសរយៈពេល តើត្រូវចាត់ការយ៉ាងណា?
៥៩ តើមន្រ្តីនគរបាលយុត្តិធម៌ អាចចេញ ដីកាបង្គាប់ឲ្យចូលខ្លួន ដីកាបង្គាប់ឲ្យនាំខ្លួន ដីកាបង្គាប់ឲ្យ ចាប់ខ្លួន យកទៅអង្គភាពរបស់ខ្លួនបានឬទេ? នៅពេលដែលគ្មានដីកាចាត់តាំងឲ្យស៊ើបសួរជំនួសពីចៅក្រមស៊ើបសួរ? (សំណុំរឿងនៅក្នុងដៃចៅក្រម)។
៦០ តើចៅក្រមស៊ើបសួរ ដែលចាត់តាំងបណ្តោះអាសន្ន ដើម្បីស៊ើបសួរបន្ត ពីចៅក្រមដែលបានចាត់តាំង តើចៅក្រមនោះមានអំណាចចេញដីកាដំណោះស្រាយបានឬទេ? បើចៅក្រមចាស់នៅពុំទាន់ជា ឬ មិនទាន់ចប់ធុរៈរបស់ខ្លួន។
០២- នៅពេលដែលជនល្មើសជាអញ្ញាតជន ចៅក្រមស៊ើបសួរ ត្រូវចេញដីការលើកលែងចោទប្រកាន់តាមមាត្រា ២៤៧ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងសំណុំរឿងខ្លះ នៅមានសេសសល់វត្ថុតាងនៃបទល្មើសដែលតុលាការត្រូវសម្រេច។ តាមនីតិវិធីដែលបានអនុវត្តមុនពេលក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌចូលជា ធរមាន តុលាការត្រូវចេញសាលក្រមដើម្បីសម្រេចពីវត្ថុតាង។ តាមក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌថ្មីតើតុលាការចាំបាច់ត្រូវចេញសាល ក្រមសម្រេចពីវត្ថុតាងដែរឬទេ បើអញ្ញាតជនត្រូវបានលើកលែងសម្រេចរឹបអូសវត្ថុតាងនៅក្នុងដីការ សម្រេច តើការចាត់ចែងវត្ថុតាង(លក់ឡាយឡុង) អាចធ្វើទៅបានដែរឬទេ ក្នុងករណីអញ្ញាតជន? ចំពោះប្រភេទនៃបទល្មើសខ្លះដូចជា បទល្មើសព្រៃឈើ បទល្មើសនេសាទ ពេលខ្លះសមត្ថកិច្ចចាប់បានវត្ថុតាងប្រព្រឹត្តបទល្មើស តែពុំអាចរកឃើញជនប្រព្រឹត្តបទល្មើសឡើយ។ តាមការអនុវត្តដែលបានធ្វើកន្លងមក តំណាងអយ្យការ បានធ្វើការបញ្ចូនរឿងមកជំនុំជម្រះផ្ទាល់ ដើម្បីចៅក្រមសម្រេចរឹបអូសវត្ថុតាងតាមសាលក្រម។ តើតាមក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌថ្មី អយ្យការនិងតុលាការ អាចធ្វើចំណាត់ការបែបនេះបានដែរឬទេ? បើពុំអាចធ្វើបាន តើត្រូវធ្វើតាមនីតិវិធីបែបណា?
០៣- ចំពោះបទល្មើសមជ្ឈឹម ជនត្រូវចោទបានផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅ តើចៅក្រមស៊ើបសួរ ចាំបាច់ត្រូវតែចេញដីការបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួនជនត្រូវចោទឬទេ មុនពេលបញ្ចប់នីតិវិធីស៊ើបសួរ ប្រសិនបើពុំមានភស្តុតាងណាមួយបញ្ជាក់ពីការគេចវេស ឬរឹងរូសរបស់ជនត្រូវចោទនោះ?
០៤- ក្នុងករណីខ្លះក្រោយពីការស៊ើបសួរចប់សព្វគ្រប់ ចៅក្រមស៊ើបសួរយល់ឃើញថាពុំមានភស្តុតាងដាក់បន្ទុកលើជនត្រូវចោទ ពីបទល្មើស (មជ្ឈឹមឬឧក្រិដ្ឋ) ដែលចោទប្រកាន់ដោយតំណាងអយ្យការទេហើយជនត្រូវចោទ ពុំបានចូលបង្ហាញខ្លួននៅចំពោះមុខចៅក្រមស៊ើបសួរ ដោយមូលហេតុផ្លាស់ទីលំនៅ(ពុំមានភស្តុតាងបញ្ជាក់ពីការគេចខ្លួន )។ ប៉ុន្តែយោងតាមមាត្រា ២៤៦ និងមាត្រា ២៤៧ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌថ្មី នាំឲ្យមានការបកស្រាយថា ចៅក្រមស៊ើបសួរអាចចេញដីការលើកលែងចោទ ប្រកាន់តាមមាត្រា ២៤៧ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌបាន លុះត្រាតែបានបញ្ជូនសំណុំរឿងឲ្យព្រះរាជអាជ្ញាពិនិត្យ និងធ្វើដីកាសន្និដ្ឋានស្ថាពរតាមមាត្រា ២៤៦សិន ទើបបាន។ ក្នុងករណីនេះ នៅពេលដែល ចៅក្រមស៊ើបសួរបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅព្រះរាជអាជ្ញាពិនិត្យ ប៉ុន្តែចៅក្រមស៊ើបសួរយល់ឃើញថាពុំមានភស្តុតាងដាក់បន្ទុកលើជន ត្រូវចោទ ជាហេតុធ្វើឲ្យការចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួនពុំមានលក្ខណៈសម ហេតុផល ។ ក្នុងករណីខាងលើ តើចៅក្រមស៊ើបសួរ ត្រូវតែចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួនជនជាប់ចោទឬយ៉ាងណា?
០៥- ប្រសិនបើចៅក្រមស៊ើបសួរ បានបញ្ជូនជនជាប់ចោទទៅជំនុំជំរះ ដោយពុំមានសាវតាជាតិគ្រប់គ្រាន់ ហើយចៅក្រមជំនុំជំរះ បានចេញសាលក្រមរបៀប ចាត់ឲ្យចៅក្រមស៊ើបសួរស្វែងរកសាវតាជាតិតែចៅក្រមស៊ើបសួរពុំ អាចរកឃើញ តើចៅក្រមស៊ើបសួរត្រូវធ្វើដូចម្តេច? តើចៅក្រមស៊ើបសួរ អាចចេញដីកាលើកលែងចោទប្រកាន់បានដែរឬទេ?
០៦-តើសាលក្រមរបៀបណា ដែលអយ្យការអាចប្តឹងឧទ្ធរណ៍បានផ្អែកតាមមាត្រា ៣៨៥ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ?
០៧- ក្នុងនីតិវិធីបង្ហាញខ្លួនភ្លាម តើសាលក្រមត្រូវធ្វើដូចម្តេច និងសរសេរបែបណា ក្នុងករណីសំណុំរឿងនេះសាំញ៉ាំ?
០៨-អំពី នីតិវិធីក្នុងការអនុវត្តសាលក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ទាក់ទងនឹងសំណង និងជំងឺចិត្តរបស់ដើមបណ្តឹង រដ្ឋប្បវេណី ដែលប្តឹងសុំរឹបអូស អចលនទ្រព្យរបស់ទណ្ឌិតដើម្បីលក់ឡាយឡុង តើជាសមត្ថកិច្ចរបស់ព្រះរាជ្ញា ឬតុលាការអនុវត្ត? សូមពន្យល់នឹងបកស្រាយ អំពីការអនុវត្តលើមាត្រា ៥៣៣ នៃក្រមស្តីពីនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ។
០៩- ទណ្ឌិតម្នាក់ ត្រូវផ្តន្ទាទោសតាមសាលក្រមស្ថាពរពីរ ដោយគិតពីថ្ងៃឃុំខ្លួនដូចគ្នា តើមន្ទីរពន្ធនាគារ ត្រូវអនុវត្តទោសយ៉ាងដូចម្តេច?
១០-ករណីតុលាការផ្តន្ទាទោស ដាក់ទណ្ឌកម្មលើសពី១ឆ្នាំ តុលាការអាចបង្គាប់ឲ្យឃុំខ្លួនភ្លាម(ចំពោះជនជាប់ចោទដែលមាន វត្តមានក្នុងពេលសវនាការ) តើសាលក្រមត្រូវសរសេរបែបណា? ដីកាបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួនមានទម្រង់បែបណា? តើអំណាចពិសេសតាមមាត្រា ៣៥៣ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ ត្រូវប្រើនូវពេលណាខ្លះ?
១១-តើដីការចាប់ខ្លួនដែលចេញដោយ ចៅក្រមស៊ើបសួរ នៅមានសុពលភាពដែរឬទេក្នុងករណីសំណុំរឿងត្រូវបានបញ្ជូនទៅជំនុំ ជំរះរួចហើយ?
១២-ក្នុងមាត្រា ២០៧ ដីកាសម្រចមិនឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ន
ក/ បើក្នុងករណីព្រះអាជ្ញាមិនស្នើឃុំខ្លួនជនត្រូវចោទទេ តើចៅក្រមស៊ើបសួរគប្បីជូនដំណឹងទៅព្រះអាជ្ញាដែរឬទេ?
ខ/ បើជនរងគ្រោះឬដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីឬមេធាវី ប្តឹងសុំឲ្យចៅក្រមស៊ើបសួរ ឃុំខ្លួនជនត្រូវចោទ តើចៅក្រមស៊ើបសួរ ត្រូវជូនដំណឹងទៅអ្នកទាំងនេះដែរឬទេ?
១៣-ចូរពន្យល់ការប្រើពាក្យ ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ឬ ជនរងគ្រោះ ខុសគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច?ខ/ បើជនរងគ្រោះឬដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីឬមេធាវី ប្តឹងសុំឲ្យចៅក្រមស៊ើបសួរ ឃុំខ្លួនជនត្រូវចោទ តើចៅក្រមស៊ើបសួរ ត្រូវជូនដំណឹងទៅអ្នកទាំងនេះដែរឬទេ?
១៤- តាមមាត្រា ១០ បានចែងថា អាជ្ញាយុកាលនៃបទល្មើស៖
- ១៥ ឆ្នាំ ចំពោះបទឧក្រិដ្ឋ
- ០៥ ឆ្នាំ ចំពោះបទមជ្ឈិម
- ០១ ឆ្នាំ ចំពោះបទលហុ
ក្នុង មាត្រា ១១ បានកំណត់អំពីការផ្តាច់អាជ្ញាយុកាល ។ តាមអត្ថន័យនៃមាត្រានេះ ខ្ញុំបានឧបមាថា បើសំណុំរឿងក្តីព្រហ្មទណ្ឌមួយ ព្រះរាជអាជ្ញា ចៅក្រមស៊ើបសួរ មិនបានចាត់ការបានទាន់ពេលវេលា ឬគាត់ភ្លេចចាត់ការ បណ្តាលឲ្យលើសការកំណត់ដូចមានក្នុងមាត្រា ១០។
តើការមិនបានចាត់ការសំណុំរឿង គេគិតផ្តាច់អាជ្ញាយុកាលដែរឬទេ?
១៥-មាត្រា ២៤៧ ៖ ដីកាដំណោះស្រាយ
ក្នុង រយៈពេលស៊ើប មេធាវីជនត្រូវចោទបានសុំលើកលែងចោទប្រកាន់កូនក្តីរបស់ខ្លួន មុនពេលបិទការស៊ើបសួរ តើចៅក្រមស៊ើបសួរអាចចេញដីកាលើកលែងចោទប្រកាន់(គ្មានបទល្មើស) មុនពេលបិទការស៊ើបសួរបានដែរឬទេ?
ឧបមាថា ចៅក្រមស៊ើបសួរមិនធ្វើតាមការស្នើសុំរបស់មេធាវី តើចៅក្រមត្រូវជូនដំណឹងទៅមេធាវីដែរឬទេ?
១៦-មាត្រា ១៦១ ៖ ការប្រគល់វត្ថុដែលចាប់យក ឲ្យទៅម្ចាស់ដើមវិញដោយចៅក្រមស៊ើបសួរ
ឧបមា
ថា ក ខ្ចីម៉ូតូពី ខ ដោយ ខ មិនបានដឹងពីគោលបំណងរបស់ ក ឡើយ ។ ក
បានជិះម៉ូតូដែលខ្ចីនេះ ទៅធ្វើសកម្មភាពឆក់ខ្សែកពី គ។ ខ
ក្រោយពីបានដឹងសមត្ថកិច្ចបានចាប់ខ្លួន ក
និងដកហូតម៉ូតូរបស់ខ្លួន ខ បានធ្វើពាក្យសុំទៅអយ្យការ
ឬចៅក្រមស៊ើបសួរ យកម៉ូតូរបស់ខ្លួនវិញ។
តើ
ការស្នើសុំម៉ូតូរបស់ ខ
ចៅក្រមស៊ើបសួរគប្បីប្រគល់ឲ្យម្ចាស់ដើមវិញ
ត្រឹមត្រូវតាមនីតិវិធីដែរឬទេ? ពីព្រោះចៅក្រម
មានមតិពីរដែលលើកឡើងដែលខ្វែងគ្នា៖
- មតិទី ១ ៖ ម៉ូតូនេះជាមធ្យោបាយប្រព្រឹត្តបទល្មើសមិនគប្បីប្រគល់ឲ្យទេ
- មតិទី ២ ៖ ម៉ូតូនេះម្ចាស់ដើមពុំបានចូលរួមប្រព្រឹត្តបទល្មើស គប្បីប្រគល់ឲ្យម្ចាស់ដើមវិញ។
១៧- មាត្រា៧៖ ការរំលត់បណ្តឹងអាជ្ញាៈ មាត្រា ៧-១- មតិទី ១ ៖ ម៉ូតូនេះជាមធ្យោបាយប្រព្រឹត្តបទល្មើសមិនគប្បីប្រគល់ឲ្យទេ
- មតិទី ២ ៖ ម៉ូតូនេះម្ចាស់ដើមពុំបានចូលរួមប្រព្រឹត្តបទល្មើស គប្បីប្រគល់ឲ្យម្ចាស់ដើមវិញ។
ឧបមាថា ៖ ជនត្រូវចោទបានស្លាប់នៅក្នុងដំណាក់កាលចៅក្រមស៊ើបសួរឬចៅក្រម ជំនុំជំរះ។ តើខាងព្រះរាជ្ញាឬខាងចៅក្រម ដែលជាអ្នកចេញដីការំលត់បណ្តឹងអាជ្ញា?
១៨- មាត្រា១៨៦ ៖ ដីកាបង្គាប់ឲ្យចូល
តើចៅក្រមស៊ើប ត្រូវចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យចូលខ្លួន ប៉ុន្មានដង បើក្នុងករណីជនត្រូវចោទរឹងរូសពុំព្រមចូលខ្លួន?
១៩- មាត្រា ១៨៦-១៩០-១៩៦
ករណី ជនត្រូវចោទបានផ្លាស់ទីលំនៅ មិនដឹងទៅទីកន្លែងណា ឬគេចខ្លួន តើចៅក្រមស៊ើបសួរអាចចេញដីកាចាប់ខ្លួនដោយអនុលោមតាមមាត្រា ១៩៦ បានដែរឬទេ ដោយមិនចាំបាច់ចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យចូលខ្លួន ឬនាំខ្លួន?
២០- ក្នុងករណីចៅក្រមជំនុំជំរះពិនិត្យឃើញថា សំណុំរឿងដែលចៅក្រមស៊ើបសួរបញ្ជូនមកខ្លួនមានលក្ខណៈមិនទាន់ពេញ លេញ ឬមូល តើចៅក្រមជំនុំជំរះត្រូវបង្វិលសំណុំរឿងនេះទៅចៅក្រមស៊ើបសួរឬ ទៅព្រះរាជអាជ្ញា ឬទៅនគរបាលយុត្តិធម៌?
២១- មាត្រា ១៤៣ សិទ្ធិរបស់ជនត្រូវចោទពឹងពាក់មេធាវី ចុះបើក្រុមគ្រួសារពឹងពាក់មេធាវីជំនួសជនត្រូវចោទ តើចៅក្រមស៊ើបសួរ អាចទទួលយកត្រឹមត្រូវតាមនីតិវិធីដែរ ឬទេ? (មាត្រា ៩៨-១៤៩-២៤៥-៣០១ តម្រូវឲ្យជនត្រូវចោទផ្ទាល់ពឹងពាក់មេធាវីទើបមានសុពលភាព) ។
២២- ថិរវេលានៃការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នក្នុងបទមជ្ឈឹម (មាត្រា២០៩)
- ការឃុំខ្លួនមិនលើសពី ៤ខែ
- ពន្យារពេលមិនឲ្យលើសពី ២ខែ
ចូរពន្យល់ចំណុចដែលថាមិនត្រូវឃុំខ្លួនលើសពីពាក់កណ្តាលនៃអប្បបរមានៃទោស ?
២៣- មាត្រា ២៤៧-២
ឧបមាថា មានករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដោយ ក បានបើករថយន្តបុក ខ ឲ្យមានរបួសធ្ងន់ធ្ងរហើយបានរត់គេចខ្លួនដោយគ្មានសាវតាជាតិ ។ ព្រះរាជអាជ្ញាក៏ដូចជាចៅក្រមស៊ើបសួរបានចេញដីកាដំណោះស្រាយលើក លែងចោទប្រកាន់លើឈ្មោះ ក ដោយយោងតាមមាត្រា ២៤៧-កថាខណ្ឌទី២។ដោយ ឡែករថយន្តរបស់ ក ដែលបន្សល់ទុកនោះ តើត្រូវសម្រេចយ៉ាងដូចមេ្តច? ដើម្បីឲ្យជនរងគ្រោះ អាចទទួលបានសំណង?
២៤ មាត្រា ១៨៦៖ ប្រសិនបើចៅក្រមស៊ើបសួរ ចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យជនត្រូវចោទ ចូលខ្លួនតាមការកំណត់ ហើយមេធាវីជនត្រូវចោទចេះតែសុំពន្យាពេល ដោយគ្មានមូលហេតុ តើចៅក្រមអាចចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យនាំខ្លូនបានដែររីទេ?
២៥ មាត្រា ២១២ ៖ សេចក្តីសម្រេចទាក់ទងនិងអនីតិជនមានអាយុតិចជាង ១៤ឆ្នាំ បានចែងថាអនីតិជន អាយុតិចជាង ១៤ឆ្នាំ មិនអាចត្រូវឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នទេ ចៅក្រមស៊ើបសួរអាចសម្រេច ប្រគល់អនីតិជននេះឲ្យឪពុកម្តាយ អាណាព្យាបាល ឬ មជ្ឈមណ្ឌលអប់រំថែរក្សា។
ក្នុងករណីមន្ត្រីនរគបាលយុត្តិធម៌ នាំខ្លួនជនត្រូវចោទមកដល់ដំណាក់កាលអយ្យការ តើព្រះរាជអជ្ញាមានសិទ្ធិដោះលែងជនត្រូវចោទ ដោយមិនឆ្លងកាត់ចៅក្រមស៊ើបសួរបានដែរឬទេ?
២៦ ក្រៅពីករណីបន្ទាន់ចំាបាច់ តើចៅក្រមស៊ើបសួរមានសិទ្ធិសុំឲ្យដោះលែងជនត្រូវចោទ ឲ្យនៅក្រៅ ឃុំដែរឬទេ? ក្នុងករណីណាខ្លះ? សូមផ្តល់ជាឧទាហរណ៍។
ក្នុង ករណីខាងក្រោយនេះ បើព្រះរាជអជ្ញាមិនយល់ព្រមតាមសំណើររបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរ តើចៅក្រមស៊ើបសួរសម្រេចយ៉ាងដូចម្តេច? មាត្រា ២១៥
២៧ មាត្រា ២១៦៖ នៅពេលដែលព្រះរាជអាជ្ញាសុំទៅចៅក្រមស៊ើបសួរ ឲ្យដោះលែងជនត្រូវចោទឲ្យ នៅក្រៅឃុំ ហើយចៅក្រមស៊ើបសួរ មិនបានសម្រេចក្នុងរយៈពេល ៥ ថ្ងៃ ពេលនោះព្រះរាជអាជ្ញាក៏ បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅសភាស៊ើបសួរតើសភាស៊ើបសួរដែលមានសិទ្ធិ សម្រេចលើពាក្យសុំនោះ ត្រូវការយកសំណុំរឿងទៅពិនិត្យដែរឬទេ?
២៨ បណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ឧប្បត្តិហេតុ ជាបណ្តឹងប្រភេទណា?
២៩ ក្នុងករណីណា អគ្គព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាឧទ្ធរណ៍ អាចប្តឹងទៅអ្នកណា? មាត្រា ២៦៦
៣០ ក្នុងករណីណា របស់ដែលត្រូវចាប់បាន ត្រូវផ្តល់ទៅឲ្យម្ចាស់ដើមវិញ? មាត្រា ១៦១ តើរបស់នោះអ្នកណាជាអ្នកចាប់? មន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ ឬចៅក្រមស៊ើបសូរ?
៣១ បើចៅក្រមស៊ើបសួរ ឃុំខ្លួនជនជាប់ចោទដោយមិនទាន់ផុតរយៈពេលឃុំខ្លួនទេ ហើយក្រោយពេលស៊ើបសួរចប់សព្វគ្រប់(បិទការស៊ើបសួរ)ហើយ ក៏បានបញ្ជូនរឿងទៅជម្រះក្នុងដំណាក់កាលនេះ ដោយចៅក្រមជំនុំជំម្រះមានការយឺតយូរបណ្តាលឲ្យហួសពេលឃុំ។ តើអ្នកណាទទូលខុសត្រូវ? តើត្រូវធ្វើដូចម្តេច?
៣២ ក្នុងករណីចៅក្រមស៊ើបសូរឃុំខ្លូនត្រូវចោទលើសកាលកំណត់។ តើចៅក្រមស៊ើបសូររូបនោះទទួលខុសត្រូវយ៉ាងដូចមេ្តច?
៣៣ ក្នុងសាលក្រមចំនុចសំអាងហេតុ បើមានមាត្រាជាច្រើនក៏ដូចជាអនុក្រិត្យ ហើយសុទ្ធតែអាចយក មកសំអាងបាន តើយើងគប្បីយកទាំងអស់ ឬ ជ្រើសយកមាត្រាណាមួយដែលសំខាន់បំផុតមកសំអាងបានហើយ។
៣៤ ក បានលបលួចមើល ខ កំពុងងូតទឹក។ ខ ចង់ប្តឹង តើជាបទល្មើលអ្វី?
៣៥ តើក្នុងរឿងក្តីព្រហ្មទណ្ឌ ចៅក្រមកាន់រឿងព្រហ្មទណ្ឌនោះ មានសិទ្ធិចេញដីការក្សាការពារបានទេ?
៣៦ ក្នុងរឿងព្រហ្មទណ្ឌ តើមានបណ្តឹងទប់ស្កាត់អំពើល្មើសជាមុនបានទេ? ឧទាហរណ៍ ក បានទទួលដំណឹងពីការគំរាមវាយប្រហារមួយជាដើម។
៣៧ ចូរបកស្រាយជំរះផ្ទាល់និងជំរះភ្លាម ព្រោះក្នុងមាត្រាច្បាប់នីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌមានចែងអំពីលក្ខខណ្ឌ ជម្រះភ្លាម តែមិនច្បាស់លាស់ក្នុងមាត្រាអំពីជម្រះផ្ទាល់។
៣៨ អង្គហេតុ៖ ក បានខ្លួនប្រាណ ខ ដោយខ្លាច ខ ប្តឹង ក ក៏បានរៀបការជាមួយ ខ ។ មួយរយៈក្រោយ ខ បានគេចខ្ឡួនបាត់ទៅ។ តើជាបទល្មើសឆបោកបានទេ?
៣៩ តើនីតិវិធីនៃការលើកលែងចោទនៅពេលគ្មានសាវតាជាតិ ត្រូវធ្វើដូចម្តេច? ចំពោះអញ្ញាតិ្តជន ក្នុងបទល្មើលព្រៃឈើ និង បទល្មើសមិនមែនព្រៃឈើអំពីវត្ថុតាង។
៤០ សំណុំរឿងបានបញ្ជូនទៅជំនុំជំរះដល់ដៃចៅក្រមជំនុំជំរះរូចហើយ ហើយខណៈនោះគេចាប់បានជនជាប់ចោទ តាមដីការចាប់ខ្លួនរបស់ចៅក្រមស៊ើបសូរ តើចៅក្រមជំនុំជំរៈត្រូវធ្វើដូចម្តេច? សូមលើកមានមាត្រាចំៗ តែម្តង កុំលើកមាត្រាប្រហាក់ប្រហែលមកបកស្រាយ។
៤១ នៅពេលចៅក្រមស៊ើបសួរ ដាក់ជន ផ្សេងទៀតឲ្យនៅក្រោមការពិនិត្យដែលគ្មានចង្អុលឈ្មោះនៅ ក្នុង RI របស់តំណាងអយ្យការ(មាត្រា ១២៦) តើត្រូវធ្វើដូចម្តេចជាមួយស្ថាប័នអយ្យកា។
៤២ ករណីចៅក្រមស៊ើបសួរ ចង់កែប្រែបទល្មើស នៅពេលខ្លួនកំពុងស៊ើបសូរ តើត្រូវធ្វើដូចមេ្តច ជាមួយស្ថាប័នអយ្យការ។
៤៣ តើដីកាបញ្ជូនឲ្យឆ្លើយរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌អាចប្រើក្នុងកំរិតណា ខ្លះ? កំរិតឲ្យព្រះរាជអាជ្ញាឆ្លើយ ឬក៏ជូនព័ត៌មាន ឬជូនដំណឹង សូមបែងចែកឲ្យបានច្បាស់លាស់ព្រោះអត្តន័យនៃដីកានេះមិនអាចបក ស្រាយឬប្រើប្រាស់បានគ្រប់មុខនោះទេ។ ពេលខ្លះចៅក្រមស៊ើបសួរជូនឲ្យព្រះរាជអាជ្ញាផ្តល់យោបល់ មិនមែនជូនព័ត៌មានទេ ហើយពេលខ្លះគ្រាន់តែជូនព័ត៌មាន មិនចំាបាច់ផ្តល់យោបល់របស់អយ្យការទេ។
៤៤ នៅពេលសវនាការ ស្រាប់តែលេចចេញនូវសាវតាជាតិលើជនដែលចៅក្រមលើកលែង តើតំណាងអយ្យការធ្វើការចោទប្រកាន់ភ្លាម ឬត្រូវធ្វើដូចម្តេច?
៤៥ នៅពេលស៊ើបសួរ ជាធម្មតាមានបណ្តឹងពី គឺបណ្តឹងអាជ្ញា និង បណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី តើជនរងគ្រោះ ឬ ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី មានសិទ្ធិសុំចៅក្រមស៊ើបសូរ ហាមឃាត់ទ្រព្យសម្បត្តិជនត្រូវចោទឬទេ? បើ មានតើចៅក្រមស៊ើបសូរចេញដីកាអ្វី? ដីការសម្រេច ឬ ដីការក្សាការពារ?
៤៦ តើដីកាដំណោះស្រាយបញ្ចប់ដីកាអី្វខ្លះរបស់ចៅក្រម ស៊ើបសូរ? ប៉ុន្តែក្នុងច្បាប់បញ្ចប់ដីកាតែពីរទេ គឺដីកាឃុំ និង ដីកាដាក់ឲ្យស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ រីឯដីកាចាប់ខ្លូនពុំមានចែងថាបញ្ចប់ទេ? តែបើសិនវាចប់ដែរ ចុះដីកាផ្សេងៗ ទៀតយ៉ាងដូចម្តេចដែរ ដូចជាដីកាស្រាវជ្រាវសាវតាជាតិ ឬដីកាកោះ?
៤៧ នៅពេលជំនុំជំរះរឿងមជ្ឈឹម ចៅក្រមទោល តើចៅក្រមជំនុំជំរះចង់ប្តូរបទចោទពីមជ្ឈឹមទៅមជ្ឈឹម តើយោងមាត្រាណា? តើបទឧក្រិដ្ឋទៅឧក្រិដ្ឋ តើយោងមាត្រាណា? ឧទាហរណ៍បទឆបោក ទៅរំលោភ លើសេចក្តីទុកចិត្ត។
៤៨ សូមពន្យល់អំពីវិធីសាស្រ្តក្នុងការសរសេរសាលក្រម។ តើធ្វើយ៉ាងណាទើបអាចសរសេរសំអាង ហេតុបានល្អ? តើត្រូវសរសេរយ៉ាងណាដើម្បីកុំឲ្យសំអាងហេតុ និង សេចក្តីសម្រេចមានលក្ខណៈផ្ទុយគ្នា?
៤៩ តើដីកាចាប់ខ្លួនមានអានុភាពដល់ពេលណា?
ក្នុង ករណីដែលមានការចាប់ខ្លួន បាននៅពេលដែលចៅក្រមស៊ើបសួរបានបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅ ជំនុះជំរះហើយ តើករណីនេះត្រូវធ្វើយ៉ាងណា? បើចៅក្រមជំនុំជំរះ ឬក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជំរះ អាចសម្រេចបាន តើត្រូវសរសេរយ៉ាងណាដើម្បីកុំឲ្យសំអាងហេតុ និង សេចក្តីសម្រេចមានលក្ខណៈផ្ទុយគ្នា?
៥០ តើដើម្បីបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីមានសិទ្ធិប្តឹងឧទ្ធរណ៍លើករណីអ្វីខ្លះ? ចុះបើសាលក្រមសម្រេចឲ្យជនជាប់ចោទរូចផុតពីបទចោទប្រកាន់ តើដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីមានសិទ្ធិប្តឹងឧទ្ធរណ៍ឬទេ លើការសម្រេចឲ្យរួចផុតនេះ?
៥១ ក្នុងករណីដែលចៅក្រមស៊ើបសួរ សម្រេចចេញដីកាសម្រេចលើកលែងការចោទដោយគ្មាន សាវតាជាតិ។ តើវត្តុតាងដែលត្រូវសម្រេចរឹបអូស ត្រូវបញ្ចូនទៅជំរះឲ្យទៅចៅក្រមជំនុំជំរះសម្រេច ឬ ចៅក្រមស៊ើបសួរសម្រេច បើចៅក្រមស៊ើបសូរសម្រេច តើអ្នកណាជាអ្នកសម្រេច?
៥២ ចូរពន្យល់ឲ្យបានច្បាស់លាស់អីពីរយៈពេលនៃការឃុំខ្លួនក្នុងបទមជ្ឈឹម?
៥៣ ក្នុងករណីដែលចេញសាលក្រមលើជនជាប់ចោទមានអាយុក្រោម ១៤ ឆ្នាំ តើត្រូវសរសេរសំអាងហេតុ និង សេចក្តីសម្រេចយ៉ាងដូចម្តេច?
៥៤ សូមជួយបកស្រាយបញ្ចាក់មាត្រា ៨ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ ស្តីពីមូលហេតុផ្សេងៗទៀតនៃការរំលត់បណ្តឹងអាជ្ញា។
៥៥ ក្នុងករណីទណ្ឌិតបាត់បង់សិត(ឆ្កួត) ឬ ស្លាប់មួយចំហៀងខ្លួន(ពេលធ្វើចលនាត្រូវមានជំនួយពីមនុស្ស ផ្សេងៗ) តើត្រូវចាត់ការយ៉ាងណា?
៥៦ សូមបញ្ចាក់អំពីសមត្ថកិច្ចរបស់តុលាការយោធាឲ្យបានច្បាស់លាស់?
៥៧ តើការស៊ើបអង្កេតបឋមចំពោះបទល្មើសមិនជាក់ស្តែងមានរយៈពេលប៉ុន្មាន?
៥៨ ចំពោះករណីឃុំខ្លួនជនជាប់ចោទលើសរយៈពេល តើត្រូវចាត់ការយ៉ាងណា?
៥៩ តើមន្រ្តីនគរបាលយុត្តិធម៌ អាចចេញ ដីកាបង្គាប់ឲ្យចូលខ្លួន ដីកាបង្គាប់ឲ្យនាំខ្លួន ដីកាបង្គាប់ឲ្យ ចាប់ខ្លួន យកទៅអង្គភាពរបស់ខ្លួនបានឬទេ? នៅពេលដែលគ្មានដីកាចាត់តាំងឲ្យស៊ើបសួរជំនួសពីចៅក្រមស៊ើបសួរ? (សំណុំរឿងនៅក្នុងដៃចៅក្រម)។
៦០ តើចៅក្រមស៊ើបសួរ ដែលចាត់តាំងបណ្តោះអាសន្ន ដើម្បីស៊ើបសួរបន្ត ពីចៅក្រមដែលបានចាត់តាំង តើចៅក្រមនោះមានអំណាចចេញដីកាដំណោះស្រាយបានឬទេ? បើចៅក្រមចាស់នៅពុំទាន់ជា ឬ មិនទាន់ចប់ធុរៈរបស់ខ្លួន។
0 យោបល់:
Post a Comment