សង្គម​ស៊ីវិល​បង្ហាញ​ពី​អធម្មនុញ្ញភាព​នៃ​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ពាក់ព័ន្ធ​តុលាការ



បណ្ដាញ​សហគមន៍​ប្រជាពលរដ្ឋ បាតុកម្ម​អហិង្សា​នៅ​ខាង​មុខ​រដ្ឋ​សភា ទាមទារ​ឲ្យ​តុលាការ​កាត់ក្ដី​ដោយ​យុត្តិធម៌ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១២ ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​២០១៣។

RFA/Van Vichar


ការ​វិភាគ​លើ​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ចំនួន​បី​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​វិស័យ​ តុលាការ​របស់​មជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា (CCHR) បង្ហាញ​ថា សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ទាំង​នោះ​គឺ​អធម្មនុញ្ញភាព។


សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ទាំង​បី​ត្រូវ​បាន​រដ្ឋ​សភា និង​ព្រឹទ្ធ​សភា​ដែល​មាន​តែ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា អនុម័ត​គាំទ្រ​ដោយ​គ្មាន​ការ​កែប្រែ ហើយ​បច្ចុប្បន្ន​កំពុង​នៅ​លើ​ដៃ​របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ​ដើម្បី​ ពិនិត្យ ថា​តើ​ច្បាប់​នេះ​មាន​ធម្មនុញ្ញភាព​ឬ​អត់ មុន​នឹង​ថ្វាយ​ព្រះមហាក្សត្រ ចុះ​ព្រះ​ហត្ថលេខា​ក្លាយ​ជា​ច្បាប់​នៅ​ពេល​ខាង​មុខ។

​អ្នក​សម្របសម្រួល​គម្រោង​អង្កេត​សវនាការ​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិមនុស្ស​ កម្ពុជា លោក ឌុច ពិសិដ្ឋ បញ្ជាក់​ថា សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ស្ដីពី​ការ​រៀបចំ និង​ការ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៃ​ឧត្ដម​ក្រុមប្រឹក្សា​នៃ​អង្គ​ចៅក្រម សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ស្ដីពី​លក្ខន្តិកៈ​នៃ​ចៅក្រម និង​ព្រះរាជអាជ្ញា និង​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ស្ដីពី​ការ​រៀបចំ​អង្គការ​តុលាការ នឹង​បណ្ដាល​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​គោលការណ៍​ឯករាជ្យ​របស់​តុលាការ។

ការ​វិភាគ​រក​ឃើញ​ថា បញ្ហា​ចម្បង​មួយ​ចំនួន ដូចជា​ការ​ដាក់​បញ្ចូល​អំណាច​នីតិប្រតិបត្តិ ដូចជា​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ ទៅ​ក្នុង​រចនាសម្ព័ន្ធ​ការងារ និង​ចាត់ចែង​កញ្ចប់​ថវិកា​ហិរញ្ញវត្ថុ​របស់​ឧត្ដម​ក្រុមប្រឹក្សា​នៃ​អង្គ​ ចៅក្រម ដែល​ជា​ស្ថាប័ន​មាន​តួនាទី​ធានា​ឯករាជភាព​តុលាការ។ ការ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា​វិន័យ​នៃ​ឧត្ដម​ក្រុមប្រឹក្សា​នៃ​ អង្គ​ចៅក្រម ត្រូវ​បាន​តែងតាំង​ដោយ​ស្វ័យប្រវត្តិ​ដោយ​មិន​ឆ្លង​កាត់​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ដោយ​ ស្ថាប័ន​មួយ​ឯករាជ្យ ហើយ​ថែម​ទាំង​ឲ្យ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ មាន​ឥទ្ធិពល​លើ​ការ​ដំឡើង​ថ្នាក់ និង​ឋានន្តរសក្ដិ​របស់​ចៅក្រម​និង​ព្រះរាជអាជ្ញា ព្រម​ទាំង​ត្រួតពិនិត្យ​លើ​កិច្ចការ​រដ្ឋបាល និង​ថវិកា​របស់​សាលា​ជម្រះ​ក្តី​ទាំង​អស់។

​លោក ឌុច ពិសិដ្ឋ បន្ថែម​ទៀត​ថា រដ្ឋាភិបាល​ចាំបាច់​ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​កែប្រែ​ចំណុច​មួយ​ចំនួន​ដែល​អាច​ប៉ះពាល់ ​ដល់​វិស័យ​តុលាការ​នៅ​កម្ពុជា ប្រសិនបើ​ចង់​ឲ្យ​ច្បាប់​នេះ​អាច​ជំរុញ​ឲ្យ​វិស័យ​យុត្តិធម៌​មាន​លក្ខណៈ​ល្អ ​ប្រសើរ​ទៅ​ថ្ងៃ​អនាគត៖ «យើង​យក​មាត្រា​គោល​នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​នេះ​ទៅ​ ពិនិត្យ​លើ​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ទាំង​បី​នេះ ដែល​បាន​យើង​បាន​សិក្សា​ថា តើ​មាន​កន្លែង​ណា​ផ្ទុយ​មាត្រា​ទាំង​នេះ​អត់​ទេ។ ក្នុង​​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​គឺ​មាត្រា ៥១ ១២៨ និង​មាត្រា ១៣២ ធានា​ឯករាជ្យ​នៃ​អំណាច​តុលាការ និង​ការ​បែងចែក​អំណាច»។

​លោក ឌុច ពិសិដ្ឋ បន្ត​ទៀត​ថា ប្រសិនបើ​រដ្ឋាភិបាល​ចង់​ឲ្យ​ច្បាប់​ទាំង​បី​នេះ​ល្អ​ប្រសើរ​នោះ ត្រូវ​ដក​អំណាច​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​ចេញ​ពី​រចនាសម្ព័ន្ធ​គ្រប់គ្រង ដំណើរការ និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​របស់​ឧត្ដម​ក្រុមប្រឹក្សា​នៃ​អង្គ​ចៅក្រម។ បេក្ខភាព​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត​ទាំង​អស់​មិន​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​ចំណុះ​អំណាច​ នីតិប្បញ្ញត្តិ​និង​អំណាច​នីតិប្រតិបត្តិ។ ត្រូវ​ដក​អំណាច​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​ចេញ​ពី​គណៈកម្មការ​ដំឡើង​ថ្នាក់ និង​ឋានន្តរសក្ដិ​តាម​រយៈ​ការ​បង្កើត​ឲ្យ​មាន​សមាសភាព​មួយ​ដែល​កើត​ចេញ​ពី​ ការបោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​ដោយ​ភាព​តំណាង​ចៅក្រម និង​ព្រះរាជអាជ្ញា ហើយ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ មិន​ត្រូវ​មាន​អំណាច​លើ​ថវិកា​សាលា​ជម្រះ​ក្តី។

បច្ចុប្បន្ន​ច្បាប់​នេះ​កំពុង​ស្ថិត​នៅ​លើ​ដៃ​របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ ដើម្បី​ពិនិត្យ​ពី​ធម្មនុញ្ញភាព​ច្បាប់​ទាំង​នោះ។

​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​និង​ជា​សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ លោក ព្រហ្ម ញាណវិចិត្រ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៧ មិថុនា មាន​ប្រសាសន៍​ថា ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ​ទទួល​បាន​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​បញ្ជូន​មក​ពី​ ព្រឹទ្ធ​សភា​ហើយ រង់ចាំ​តែ​ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​កោះ​អញ្ជើញ​សមាជិក​ដើម្បី​ពិភាក្សា៖ «មិន​ទាន់​បាន​ពិចារណា​ទេ​នូវ​បញ្ហា​នេះ ខ្ញុំ​បាន​មើល​សម្រាប់​ខ្លួន​ខ្ញុំ​ផ្ទាល់ មិន​ទាន់​បាន​គិត​ទេ»។

​សមាជិក​រដ្ឋសភា​និង​ព្រឹទ្ធ​សភា​មក​ពី​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា កាល​ពី​ខែ​ឧសភា និង​ដើម​ខែ​មិថុនា បាន​អនុម័ត​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ទាំង​បី ដោយ​មាន​កិច្ច​ពិភាក្សា​តិចតួច និង​គ្មាន​ការ​កែប្រែ​ពី​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ដើម​ដែល​បាន​ដាក់​ស្នើ​ដោយ​ តំណាង​រដ្ឋាភិបាល។

តំណាងរាស្ត្រ​និង​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា​មក​ពី​គណបក្ស​កាន់​អំណាច​ពុំ​ខ្វល់​ នឹង​ការ​រិះគន់​ពី​មជ្ឈដ្ឋាន​ជាតិ​និង​អន្តរជាតិ រួម​ទាំង​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​បាន​អនុម័ត​ច្បាប់​ទាំង​បី​នេះ បើ​ទោះ​បី​ជា​តំណាងរាស្ត្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ និង​ព្រឹទ្ធ​សមាជិក​គណបក្ស សម រង្ស៊ី ធ្វើ​ពហិការ​កិច្ចប្រជុំ​រដ្ឋ​សភា និង​ព្រឹទ្ធ​សភា​ក៏ដោយ។ អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ជាតិ​និង​អន្តរជាតិ ក៏​បាន​ស្នើ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ផ្អាក​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ទាំង​នេះ​ជា​ បណ្ដោះអាសន្ន​រង់ចាំ​កិច្ច​ពិភាក្សា​បន្ថែម​ទៀត។

​ក្រុម​អ្នក​ច្បាប់​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ពិនិត្យ​ឃើញ​ថា ប្រសិនបើ​មិន​មាន​ការ​កែ​លំអ​ទេ​នោះ ច្បាប់​នេះ​នឹង​ប៉ះពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​ការ​បែងចែក​អំណាច ជាពិសេស​រវាង​រដ្ឋាភិបាល​និង​តុលាការ ព្រមទាំង​ធ្វើ​អោយ​ការ​អនុវត្ត​ចុះ​ទន់ខ្សោយ ដែល​អាច​នាំ​អោយ​សង្គម​កម្ពុជា ធ្លាក់​ក្នុង​របប​ផ្ដាច់ការ។ គេ​នៅ​រង់​ចាំ​មើល​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ និង​ព្រះមហាក្សត្រ​ដែល​ជា​សេចក្ដី​សង្ឃឹម​ចុង​ក្រោយ៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

ដោយ យន់ សាមៀន
SHARE

Milan Tomic

Hi. I’m Designer of Blog Magic. I’m CEO/Founder of ThemeXpose. I’m Creative Art Director, Web Designer, UI/UX Designer, Interaction Designer, Industrial Designer, Web Developer, Business Enthusiast, StartUp Enthusiast, Speaker, Writer and Photographer. Inspired to make things looks better.

  • Image
  • Image
  • Image
  • Image
  • Image
    Blogger Comment
    Facebook Comment

0 យោបល់:

Post a Comment