សេងឌីណា
©អន្តរជាតិ
ដោយ សេងឌីណា
នៅក្នុងនាទីយល់ដឹងពីច្បាប់នៅថ្ងៃនេះសេងឌីណា សូមឆ្លើយនឹងសំណួររបស់អ្នកស្តាប់ ជុំវិញនិមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" ។ តើការដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធ" ជាលក្ខខណ្ឌចាំបាច់ ដើម្បីទទួលបានការរក្សាសិទ្ធិឬទេ? ហេតុអ្វី?
ជាបឋមគួរបញ្ជាក់ថានៅក្នុងច្បាប់ខ្មែរការរក្សាសិទ្ធិមានចែងនៅក្នុងច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធនិងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែលដែលអនុម័តឆ្នាំ 2003 ហើយច្បាប់នេះមិនបានចែងហាមមិនឲ្យដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" ទេក៏ប៉ុន្តែក៏មិនមានចែងតម្រូវថា ចាំបាច់ត្រូវតែដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" នេះ ទើបទទួលបាននូវការការពារស្របច្បាប់ដែរ។ និយាយសរុបមកវិញឱ្យតែស្នាដៃនិពន្ធណាមួយ បំពេញទៅតាមលក្ខខណ្ឌដែលច្បាប់តម្រូវ ទោះបីជាមាននិមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" ឬគ្មាន ក៏នៅតែទទួលបាននូវការការពារពីច្បាប់រក្សាសិទ្ធិដូចគ្នាទាំងអស់។
ហេតុអ្វីបានជាច្បាប់ចែងថាមិនបាច់ដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" ក៏បានបែបនេះ? ការចែងបែបនេះ គឺដើម្បីកំណត់ឲ្យបានច្បាស់ថា ការរក្សាសិទ្ធិគឺជាសិទ្ធិស្វ័យប្រវត្តិមានន័យថា រាល់ស្នាដៃទាំងអស់ត្រូវតែទទួលបាននូវការការពារពីច្បាប់ ដោយមិនចាំបាច់ត្រូវបំពេញបែបបទអ្វី ឬត្រូវចុះបញ្ជីអ្វីទាំងអស់ (38 មាត្រានៃច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធនិងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល) ។
តាមពិតកាលពីមុនច្បាប់នៅប្រទេសមួយចំនួនជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិកមានចែងតម្រូវជាចាំបាច់ថាទាល់តែមានដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" ហើយមានការចុះបញ្ជី ត្រឹមត្រូវ ទើបស្នាដៃមួយអាចទទួលបាននូវការការរក្សាសិទ្ធិបាន។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយមកអនុសញ្ញាអន្តរជាតិសំខាន់ៗមួយចំនួន ដូចជាអនុសញ្ញាក្រុងប៊ែន (Berne អនុសញ្ញាឆ្នាំ 1886) និងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីកម្មសិទ្ធិបញ្ញា របស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (កិច្ចព្រមព្រៀងលើទិដ្ឋភាពពាណិជ្ជកម្មពាក់ព័ន្ធសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិបញ្ញាឆ្នាំ 1994 ហៅកាត់ថាការធ្វើដំណើរ) បានកំណត់ថា ការរក្សាសិទ្ធិត្រូវតែជាសិទ្ធិស្វ័យប្រវត្តិ ហើយប្រទេសជាហត្ថលេខីទាំងអស់ ត្រូវតែសម្របច្បាប់ជាតិរបស់ខ្លួន ឱ្យត្រូវនឹងគោលការណ៍នេះ ដោយមិនត្រូវចែងតម្រូវថាទាល់តែបំពេញបែបបទចុះបញ្ជី ឬត្រូវដាក់និមិត្តសញ្ញាទើបទទួលបានការរក្សាសិទ្ធិទេ។
កម្ពុជាគឺជាប្រទេសហត្ថលេខី នៃកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីកម្មសិទ្ធិបញ្ញា របស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកដូច្នេះហើយបានជាច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធនិងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែលចែងថា “ រាល់ស្នាដៃទាំងអស់ត្រូវទទួលបាននូវកិច្ចការពារពីច្បាប់ ជាស្វ័យប្រវត្តិ " ដោយគ្រាន់តែត្រូវបំពេញតាមលក្ខខណ្ឌចាំបាច់តែ 2 ប៉ុណ្ណោះ។
លក្ខខណ្ឌទីមួយ ស្នាដៃនោះត្រូវតែមានទម្រង់ណាមួយជាក់លាក់ មិនមែនគ្រាន់តែជាគំនិតអរូបិយឬគ្រាន់តែជាការស្រមើស្រមៃ។ តាមមាត្រា 3 នៃច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធនិងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែលទម្រង់ជាក់លាក់នៃស្នាដៃ ដែលត្រូវទទួលបាននូវការការពារពីច្បាប់ គឺអាចជា:
សរុបមកវិញរាល់ស្នាដៃទាំងឡាយណាដែលមានទម្រង់ជាក់លាក់ហើយជាស្នាដៃដើមដោយមិនចម្លងពីគេ ត្រូវទទួលបាននូវការការរក្សាសិទ្ធិដោយស្វ័យប្រវត្តិ ដោយមិនតម្រូវឲ្យមានការចុះបញ្ជី ឬដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" នោះទេ។
អ្នកនិពន្ធឬក៏ម្ចាស់សិទ្ធិបើសិនជាចង់ធ្វើអាចសុំចុះបញ្ជីដើម្បីតម្កល់ស្នាដៃរបស់ខ្លួន ទុកនៅក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ឬដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" សម្គាល់ស្នាដៃរបស់ខ្លួនឯងបាន។ ប៉ុន្តែនេះជាសិទ្ធិ មិនមែនជាកាតព្វកិច្ចត្រូវតែបំពេញនោះទេ។
គួរបញ្ជាក់បន្ថែមថាអ្វីដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនេះ (សិទ្ធិស្វ័យប្រវត្តិ) ទាក់ទងតែនឹងការរក្សាសិទ្ធិ (សិទ្ធិអ្នកនិពន្ធនិងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល) ប៉ុណ្ណោះ។ ចំពោះកម្មសិទ្ធិឧស្សាហកម្មវិញដូចជាការរកឃើញឬការច្នៃប្រឌិតដែលតាមភាសាច្បាប់ហៅថា "តក្កកម្ម" (ជាភាសាបារាំង Brevet) រូបគំនូរឧស្សាហកម្មនិងសញ្ញាពាណិជ្ជកម្មជាដើមចាំបាច់ត្រូវតែមានការចុះបញ្ជី ដើម្បីទទួលបាននូវវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ ទើបអាចទទួលបាននូវការការពារពីច្បាប់ដោយពេញលេញបាន។
តាមច្បាប់ស្តីពីប្រកាសនីយបត្រតក្កកម្ម, វិញ្ញាបនបត្រម៉ូដែលមានអត្ថប្រយោជន៍ និងគំនូរឧស្សាហកម្ម (អនុម័តឆ្នាំ 2002) ការចុះបញ្ជីសុំប្រកាសនីយបត្រតក្កកម្ម (ឬ Brevet) ត្រូវធ្វើនៅនាយកដ្ឋានទទួលបន្ទុកចុះបញ្ជី ដែលស្ថិតនៅក្រោមក្រសួងឧស្សាហកម្ម។ ប្រកាសនីយបត្រនេះមានសុពលភាព 20 ឆ្នាំគិតពីថ្ងៃចុះបញ្ជីហើយដើម្បីរក្សាសុពលភាពនេះ ម្ចាស់តក្កកម្មត្រូវបង់កម្រៃប្រចាំឆ្នាំ ជាឆ្នាំរៀងរាល់។
ចំពោះការរក្សាសិទ្ធិ បើទោះបីជាច្បាប់មិនតម្រូវឲ្យដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" ក៏ដោយក៏ប៉ុន្តែសម្រាប់ម្ចាស់ស្នាដៃការដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" មានប្រយោជន៍ក្នុងការជូនដំណឹងដល់សាធារណជនថាស្នាដៃនេះស្ថិតក្រោមការរក្សាសិទ្ធិពីព្រោះ មានស្នាដៃខ្លះមិនស្ថិតក្រោមការរក្សាសិទ្ធិ ឬក៏ផុតរយៈពេលរក្សាសិទ្ធិ។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើមិនមានដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" នៅពេលមានវិវាទ ចុងចោទអាចយកចំណុចនេះមកឆ្លើយដោះសារការពារខ្លួនថា ដោយសារមិនឃើញមាននិមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" គេក៏ស្មានថាស្នាដៃនេះមិនមានរក្សាសិទ្ធិឬក៏ផុតរយៈពេលរក្សាសិទ្ធិ។ ដូច្នេះបើសិនជាមាន ដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" ច្បាស់លាស់ គេមិនអាចដោះសារថាមិនបានដឹងបានទេ។
ចំពោះការចុះបញ្ជីវិញក៏ដូចគ្នាដែរ បើទោះជាច្បាប់មិនតម្រូវឲ្យធ្វើក៏ដោយ ការយកស្នាដៃទៅចុះបញ្ជីតម្កល់នៅស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច វាមានប្រយោជន៍សម្រាប់ទុកជាភស្តុតាងបញ្ជាក់អំពីកម្មសិទ្ធិលើស្នាដៃ។
ដើម្បីស្វែងយល់បន្ថែមពីកម្មសិទ្ធបញ្ញា សូមអានឯកសារដែលចុះផ្សាយនៅលើវិបសៃត៍របស់អង្គការកម្មសិទ្ធិបញ្ញាពិភពលោក ( WIPO ):
ហេតុអ្វីបានជាច្បាប់ចែងថាមិនបាច់ដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" ក៏បានបែបនេះ? ការចែងបែបនេះ គឺដើម្បីកំណត់ឲ្យបានច្បាស់ថា ការរក្សាសិទ្ធិគឺជាសិទ្ធិស្វ័យប្រវត្តិមានន័យថា រាល់ស្នាដៃទាំងអស់ត្រូវតែទទួលបាននូវការការពារពីច្បាប់ ដោយមិនចាំបាច់ត្រូវបំពេញបែបបទអ្វី ឬត្រូវចុះបញ្ជីអ្វីទាំងអស់ (38 មាត្រានៃច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធនិងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល) ។
តាមពិតកាលពីមុនច្បាប់នៅប្រទេសមួយចំនួនជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិកមានចែងតម្រូវជាចាំបាច់ថាទាល់តែមានដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" ហើយមានការចុះបញ្ជី ត្រឹមត្រូវ ទើបស្នាដៃមួយអាចទទួលបាននូវការការរក្សាសិទ្ធិបាន។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយមកអនុសញ្ញាអន្តរជាតិសំខាន់ៗមួយចំនួន ដូចជាអនុសញ្ញាក្រុងប៊ែន (Berne អនុសញ្ញាឆ្នាំ 1886) និងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីកម្មសិទ្ធិបញ្ញា របស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (កិច្ចព្រមព្រៀងលើទិដ្ឋភាពពាណិជ្ជកម្មពាក់ព័ន្ធសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិបញ្ញាឆ្នាំ 1994 ហៅកាត់ថាការធ្វើដំណើរ) បានកំណត់ថា ការរក្សាសិទ្ធិត្រូវតែជាសិទ្ធិស្វ័យប្រវត្តិ ហើយប្រទេសជាហត្ថលេខីទាំងអស់ ត្រូវតែសម្របច្បាប់ជាតិរបស់ខ្លួន ឱ្យត្រូវនឹងគោលការណ៍នេះ ដោយមិនត្រូវចែងតម្រូវថាទាល់តែបំពេញបែបបទចុះបញ្ជី ឬត្រូវដាក់និមិត្តសញ្ញាទើបទទួលបានការរក្សាសិទ្ធិទេ។
កម្ពុជាគឺជាប្រទេសហត្ថលេខី នៃកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីកម្មសិទ្ធិបញ្ញា របស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកដូច្នេះហើយបានជាច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធនិងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែលចែងថា “ រាល់ស្នាដៃទាំងអស់ត្រូវទទួលបាននូវកិច្ចការពារពីច្បាប់ ជាស្វ័យប្រវត្តិ " ដោយគ្រាន់តែត្រូវបំពេញតាមលក្ខខណ្ឌចាំបាច់តែ 2 ប៉ុណ្ណោះ។
លក្ខខណ្ឌទីមួយ ស្នាដៃនោះត្រូវតែមានទម្រង់ណាមួយជាក់លាក់ មិនមែនគ្រាន់តែជាគំនិតអរូបិយឬគ្រាន់តែជាការស្រមើស្រមៃ។ តាមមាត្រា 3 នៃច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធនិងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែលទម្រង់ជាក់លាក់នៃស្នាដៃ ដែលត្រូវទទួលបាននូវការការពារពីច្បាប់ គឺអាចជា:
- ការនិពន្ធ: សៀវភៅ, បទភ្លេង, ចម្រៀង, ប្រលោមលោក, ភាពយន្ត
- ការសម្តែង: ការសម្តែងរបាំឬការប្រគំតន្រ្តី
- ការផ្សាយជាសំឡេង, រូបភាពឬឯកសារនានាតាមវិទ្យុឬទូរទស្សន៍។ ល។
សរុបមកវិញរាល់ស្នាដៃទាំងឡាយណាដែលមានទម្រង់ជាក់លាក់ហើយជាស្នាដៃដើមដោយមិនចម្លងពីគេ ត្រូវទទួលបាននូវការការរក្សាសិទ្ធិដោយស្វ័យប្រវត្តិ ដោយមិនតម្រូវឲ្យមានការចុះបញ្ជី ឬដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" នោះទេ។
អ្នកនិពន្ធឬក៏ម្ចាស់សិទ្ធិបើសិនជាចង់ធ្វើអាចសុំចុះបញ្ជីដើម្បីតម្កល់ស្នាដៃរបស់ខ្លួន ទុកនៅក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ឬដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" សម្គាល់ស្នាដៃរបស់ខ្លួនឯងបាន។ ប៉ុន្តែនេះជាសិទ្ធិ មិនមែនជាកាតព្វកិច្ចត្រូវតែបំពេញនោះទេ។
គួរបញ្ជាក់បន្ថែមថាអ្វីដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនេះ (សិទ្ធិស្វ័យប្រវត្តិ) ទាក់ទងតែនឹងការរក្សាសិទ្ធិ (សិទ្ធិអ្នកនិពន្ធនិងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល) ប៉ុណ្ណោះ។ ចំពោះកម្មសិទ្ធិឧស្សាហកម្មវិញដូចជាការរកឃើញឬការច្នៃប្រឌិតដែលតាមភាសាច្បាប់ហៅថា "តក្កកម្ម" (ជាភាសាបារាំង Brevet) រូបគំនូរឧស្សាហកម្មនិងសញ្ញាពាណិជ្ជកម្មជាដើមចាំបាច់ត្រូវតែមានការចុះបញ្ជី ដើម្បីទទួលបាននូវវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ ទើបអាចទទួលបាននូវការការពារពីច្បាប់ដោយពេញលេញបាន។
តាមច្បាប់ស្តីពីប្រកាសនីយបត្រតក្កកម្ម, វិញ្ញាបនបត្រម៉ូដែលមានអត្ថប្រយោជន៍ និងគំនូរឧស្សាហកម្ម (អនុម័តឆ្នាំ 2002) ការចុះបញ្ជីសុំប្រកាសនីយបត្រតក្កកម្ម (ឬ Brevet) ត្រូវធ្វើនៅនាយកដ្ឋានទទួលបន្ទុកចុះបញ្ជី ដែលស្ថិតនៅក្រោមក្រសួងឧស្សាហកម្ម។ ប្រកាសនីយបត្រនេះមានសុពលភាព 20 ឆ្នាំគិតពីថ្ងៃចុះបញ្ជីហើយដើម្បីរក្សាសុពលភាពនេះ ម្ចាស់តក្កកម្មត្រូវបង់កម្រៃប្រចាំឆ្នាំ ជាឆ្នាំរៀងរាល់។
ចំពោះការរក្សាសិទ្ធិ បើទោះបីជាច្បាប់មិនតម្រូវឲ្យដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" ក៏ដោយក៏ប៉ុន្តែសម្រាប់ម្ចាស់ស្នាដៃការដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" មានប្រយោជន៍ក្នុងការជូនដំណឹងដល់សាធារណជនថាស្នាដៃនេះស្ថិតក្រោមការរក្សាសិទ្ធិពីព្រោះ មានស្នាដៃខ្លះមិនស្ថិតក្រោមការរក្សាសិទ្ធិ ឬក៏ផុតរយៈពេលរក្សាសិទ្ធិ។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើមិនមានដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" នៅពេលមានវិវាទ ចុងចោទអាចយកចំណុចនេះមកឆ្លើយដោះសារការពារខ្លួនថា ដោយសារមិនឃើញមាននិមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" គេក៏ស្មានថាស្នាដៃនេះមិនមានរក្សាសិទ្ធិឬក៏ផុតរយៈពេលរក្សាសិទ្ធិ។ ដូច្នេះបើសិនជាមាន ដាក់និមិត្តសញ្ញា "©រក្សាសិទ្ធិ" ច្បាស់លាស់ គេមិនអាចដោះសារថាមិនបានដឹងបានទេ។
ចំពោះការចុះបញ្ជីវិញក៏ដូចគ្នាដែរ បើទោះជាច្បាប់មិនតម្រូវឲ្យធ្វើក៏ដោយ ការយកស្នាដៃទៅចុះបញ្ជីតម្កល់នៅស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច វាមានប្រយោជន៍សម្រាប់ទុកជាភស្តុតាងបញ្ជាក់អំពីកម្មសិទ្ធិលើស្នាដៃ។
ដើម្បីស្វែងយល់បន្ថែមពីកម្មសិទ្ធបញ្ញា សូមអានឯកសារដែលចុះផ្សាយនៅលើវិបសៃត៍របស់អង្គការកម្មសិទ្ធិបញ្ញាពិភពលោក ( WIPO ):
- ការរក្សាសិទ្ធ (ឯកសារ ជាភាសាបារាំង & ‧ ជាភាសាអង់គ្លេស )
- កម្មសិទ្ធិឧស្សាហកម្ម (ឯកសារ ជាភាសាបារាំង & ‧ ជាភាសាអង់គ្លេស )
Milan Tomic
Hi. I’m Designer of Blog Magic. I’m CEO/Founder of ThemeXpose. I’m Creative Art Director, Web Designer, UI/UX Designer, Interaction Designer, Industrial Designer, Web Developer, Business Enthusiast, StartUp Enthusiast, Speaker, Writer and Photographer. Inspired to make things looks better.
0 យោបល់:
Post a Comment